کد مطلب:39276 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اهل بيت

در مورد كلماتي كه داخل پرانتز آمده مقصود امام را بيان كنيد و توضيح دهيد؟

امام علي (ع): بپرهيزيد از صولت جوانمرد چون گرسنه شود و از ناكس چون سير گردد. دو تن به خاطر من تباه شدند دوستي كه اندازه نگه نداشت و دشمني كه بغض مرا در دل كاشت. رشك بردن زن كفران است و رشك بردن مرد ايمان.در آغاز سرما خود را از آن بپاييد و در پايانش بدان روي نماييد كه سرما با تن آن مي كند كه با درختان، آغازش مي سوزاند و پايانش برگ مي روياند.

قال علي(: احذروا صولة الكريم إذا جاع و الئيمإذا شبع. [از حمله كريم آنگاه كه گرسنه شود و نيز از حمله فرومايه هنگامي كه سير ، بترسيد] مقصود امام( از كريم شخص بلند طبع و والد عصمت است و گرسنگي وي (جاع) كنايه از نياز مبرم اوست. چنين شخصي كه نيازمند است در وقت بي اعتنايي مردم به وي، نيازش باعث جوشش غيرت و خشم او ميشود و خود را وادار به يافتن كار مهمتري مي كند تا بدان وسيله بر مردم مسلط شود تا مردم را مورد مجازات قرار دهد مانند اينكه زمام حكومت را بدست گيرد از اين رو لازم است با توجه به او و نيازهايش به گرفتاري و رفع نيازمندي اش از خشم و حمله او دوري جست. مقصود از سيري شخصي فرومايه، توانگري و بي نيازي اوست و آن نيز باعث استمرار وي در فرومايگي است كه اقتضاي طمع اوست و سير بودنش باعث تأكيد اين ويژگي است، اما گرسنگي او چه بسا كه باعث دگرگوني خلق و خوي او بشود و براي هدف خاصي از فرومايگي دست بردارد. دوام پستي انسانهاي فرومايه ناشي از طبيعت پست آنهاست و باعث آزردن مردمي است كه به آنها نيازمند مي باشند بنابراين بايد از حمله آنها بيمناك بود و در صورت امكان موجبات سيري آنها را از بين برد.

قال علي(: هلك في رجلان؛ محب غال و مبغض قال! [دو كس در ارتباط با من به هلاكت رسند: يكي آن دوستي كه تندرو است و ديگري آن دشمني كه در دشمني اش زيادروي كند]

در جاي ديگر مي فرمايد: يهلك في رجلان: محب مطر و باهت مفتر. [دو دسته درباره من هلاك مي شوند: دوستي كه تندروي ميكند و بهتان زننده اي كه دروغ مي بندد]

توضيح: چون دوستي اولياء خدا يكي از فضايل نفساني است؛ تفريط و كوتاهي نسبت به آنان تا سر حد دشمني و ستيز با آنان و نيز زياده روي و افراط به آنان تا سر حد غلو (غلو آن صفتي است كه به شخصي نسبت داده شود كه خارج از ميزان و ضابطة عقل باشد افراط در صفتي كه اتصاف به آن صفت، خلاف عقل باشد) كه تندروان (غلده) حضرت علي( را از مقام بشري به مقام خدايي رسانده اند كه كفر صريح است و به هلاكت افتاده اند و كسي كه به امام بهتان مي زند و دروغ ميبندد و او را كافر و خطاكار مي شمارد همچون خوارج( خوارج جمع خارجي: كسي كه از اطاعت امام واجب الطاعه، خارج شده؛ ياغي. خوارج كساني بودند كه در جنگ صفين كه علي( در مقابل سپاه معاويه در آستانه پيروزي قرار داشت، با نيرنگ معاويه و در بالاي نيزه قرار دادن قرآنها،خواستار توقف جنگ شدند و علي( را وادار به جريان حكمت كردند و پس از اعوا و فريب دادن معاويه پشيمان شده و از قبول حكميت توبه كردند و خواستار توبه علي( شدند و آن حضرت با يزيدمخالفت كرد و قبول حكميت را بر خلاف اسلام ندانست، كه پس از اين واقعه اين گروه علي( را بواسطه قبول حكميت و عدم توبه از آن كافر دانستند؛ تعداد آنها حدود 12 هزار نفر بودند كه 8 هزار نفر از عقيده خود برگشتند و حدود 4 هزار نفربر عليه علي( جنگ خوارج نهروان (مارقين) را به راه انداختند.) كه در طرف تفريط هستند؛ دشمني و كينه با اولياي خدا در حقيقت دشمني با خداست و رذيلت نفساني است و موجب هلاكت انسان است.

قال علي(: غيرة الرحل ايمان و غيرة المرأة كفر. [غيرت مرد ايمان و غيرت زن، كفر است]

بخش اول: غيرت مرد باعث خشم او بخاطر خداست. مردي كه زن دارد نسبت به اينكه مرد ديگري به زن وي نظري داشته باشد غيرتمند است و اين خصوصيتي پسنديده و ناشي از ايمان است خشمي است كه در حقيقت خشم خداست و پشتوانه نهي اوست. (خداوند از اينكه زن شوهر دار با مرد اجنبي ارتباط داشته باشد نهي فرموده است). غضب و خشم داشتن نسبت به آنچه خداوند به آن خشم و غضب دارد موافق با رضا و خشنودي خدا و پشتوانه نهي اوست و همان ايمان است.

بخش دوم: از آن رو كه زن در حرام داشتن چيزي كه خداوند حلال فرموده يعني شريك بودن دو زن يا بيشتر در يك مرد (مرد زن ديگر داشته باشد) اظهار عزت مي كند و رو در روي مرد ميايستد و بر او اعتراض مي كند و چيزي را كه خداوند حلال داشته است، حرام مي داند و نسبت به چيزي كه خدا بدان راضي است، اعتراض مي كند و اعتراض بر خدا ناگزير نوعي كفر است.

قال علي(: توقوا البرد في اوله و تلقوه في آخره فانه يفعل في الدبران كفعله في الاشجار: اوله يحرق و آخره يورق. [در اول سرما (پاييز) خود را بپوشانيد و در آخر سرما (بهار) به پيشواز آن رويد، زيرا سرما با جسم انسان همان كاري را مي كند كه با درختان، اولش مي سوزاند و آخرش مي روياند.]

بدن انسان در تابستان در اثر خستگي و گرما؛ آمادگي آن براي اثرپذيري از سرما زياد است و تأثير سرما در اثر فشار حرارت غريزي سريع مي گردد به نيروهاي سردي و خشكي در بدن تقويت مي شوند كه اين دو (سردي و خشكي)، طبيعت مرگ است لذا به همين دليل درختان خشكيده و برگها سوخته مي شوند و مي ريزند و بدنها لاغر و نحيف مي گردند. اما دستور به استقبال از آخر سرما و آغاز فصل بهار براي اين جهت است كه زمستان و بهار در رطوبت داشتن شريك هستند با اين فرق كه زمستان سرد و بهار گرم است، اگر سرماي بعدي همراه با گرماي بهاري شود و شدت سردي زمستان با گرماي بهاري شكسته شود، به بدنها زياني نمي رسد و حرارت غريزي بدن تقويت مي شود و به وسيله سرما با رطوبت معتدل گشته، براي مزاج آمادگي بوجود مي آيد كه همين طبيعت حيات و زندگي است و باعث رشد و نيرو گرفتن بدنها و شكوفائي برگها و ميوه هاست.